De wereld is in de greep van een totale tunnelvisie. Dat is te zien aan de glorieuze comeback van het woordje mis-informatie. Helemaal terug van weggeweest, maakt dit woord de scheiding mogelijk tussen 

tunnelvisie-vriendelijke-informatie 

en 

tunnelvisie-verstorende-informatie. 

Het is natuurlijk gewoon allebei informatie. Alleen heeft mis-informatie de kracht om de tunnelvisie te doorbreken. Dat wil niemand. Stel je voor zeg. Het zou te pijnlijk zijn. Gevaarlijk ook voor de volksgezondheid. De Illusie moet in stand worden gehouden 

Mis-informatie is de spaak in het wiel van de opgedrongen waarheid. Mis-informatie is het struikelblok voor het, ons dagelijks door de strot geduwde, salonfähige wereldbeeld. Mis-informatie maakt ons weerbaar tegen propaganda. Mis-informatie is het vaccin tegen tunnelvisie. Dat kunnen we natuurlijk niet hebben en daarom trekken de mensen die dagelijks de waarheid maken er tegen ten strijde. 

Dat gaat ver. Als de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek tegenwoordig niet past binnen de verhaallijn is het, volgens de “woe woe meesters” die dit blijkbaar mogen bepalen, geen wetenschap meer.  Net zoals dat vroeger ging met wetenschap die haaks stond op de bijbel. Zoals de kennis dat de aarde ouder is dan 6000 jaar. Dergelijke kennis kan tegenwoordig ook weer gelijk de prullenbak in als ware het ketterij. Volgens de tunnelbewoners moet de verspreider van dergelijke informatie gelijk aan het kruis genageld worden als de moordenaar is van het publieke welzijn. Dergelijke mensen moeten worden geridiculiseerd, van social media afgegooid worden en hun baan verliezen. 

Waar komt die tunnelvisie vandaan? Bestaat hij al lang? Wordt hij er met voorbedachte rade ingepompt? Wie zal het zeggen. Het maakt nu niet meer uit. Hij staat stevig in de markt. De makers kunnen met een gerust hart achterover leunen. Het werk is gedaan. De mens is verslaafd aan de bevestiging van zijn eigen gelijk. De tunnelmens wil alleen maar de bevestiging zien van zijn of haar eigen waarheid. Een tunnelmens ziet geen tunnel. Ervaart geen propaganda. Dergelijke mensen zien de waarheid. Die baden in het bad van hun eigen gelijk. Dingen die haaks staan op die waarheid doet pijn en daarom zullen mensen, bij wie het zelfbeeld verbonden is aan deze waarheid, zelfs hun laatste restje energie inzetten om de pijnlijke confrontatie met de ontkenning van die waarheid te ontlopen. Die zijn blind. Dat is niet zonder gevaar. 

De wetenschap was juist bedoeld om tunnelvisies te doorbreken. Bedoeld om in de dode hoek te kijken. Bedoeld om weerstand te bieden aan de eigenschap van mensen alleen maar de bevestiging van hun eigen gelijk te willen zien. Zonder deze ingebouwde veiligheid zal de wereld zichzelf het ravijn in rijden. Het ravijn dat zich dagelijks opdringt aan mensen die geen last hebben van deze tunnelvisie. Een ravijn dat, tot het moment dat de wereld over de klif ging, in de ogen de deugpopulatie een “complottheorie” was. 

Als tunnelvisies niet zo nu en dan worden gecorrigeerd door “mis-informatie”, gaat het fout. Oorlog en genocide vinden altijd plaats op het moment dat mensen de wereld buiten de tunnel gaan demoniseren. Moord en doodslag zijn de consequenties van het aanbidden van een allesomvattende theorie die de werkelijkheid geweld aandoet. Alle theorieën die daar niet mee stroken, zijn dan ineens “complottheorieën.” 

De praktijk is niet te vatten in een theorie. De meeste verspreiders van mis-informatie weten dat wel. Zo niet de tunnel-bewoners. Die denken dat de ene theorie “waar” kan zijn en de andere “niet-waar”.  De praktijk van het klimaat is bijvoorbeeld veel te complex om te kunnen vatten in een simpele theorie. Oneindig veel factoren zijn er mee gemoeid. Daar steekt de verklaring “menselijke carbon-uitstoot leidt tot klimaatverandering” bleek bij af. 

Toch hebben we, tegen beter weten in, die versimpeling uitgeroepen tot “de waarheid”. Het gevolg daarvan is een economie die bestaat uit mensen die voor hun dagelijkse brood afhankelijk zijn van die waarheid. Dit resulteert in een knetterharde tunnelvisie die de wereld blind maakt voor alles dat niet in dat simpele plaatje te persen valt. Dat is best veel als je ervan uitgaat hoe simpel de theorie eigenlijk is en hoe bleek hij afsteekt tegen de complexiteit van de werkelijkheid.   

We gaan elkaar weer afmaken over een idee. Dat is iets waarvan ik dacht dat het tot het duistere verleden behoorde. Ik heb echt gedacht dat de grote godsdienstoorlogen tussen protestanten en katholieken de mensheid uiteindelijk beschaving hadden bijgebracht. Ik dacht dat we dit probleem voorgoed uit de wereld hadden geholpen door middel van godsdienstvrijheid en de daaraan verbonden vrijheid van meningsuiting. Niets blijkt minder waar. Het is te lang geleden. We zien het gevaar niet. Het ouderwetse dogma lijkt hard op weg een bloedige wederopstanding te beleven. Ik hou mijn hart vast.

Het bovenstaande stuk mist nog wat nuance. Toch wil ik het hier nu even niet veel langer maken. Wil je die nuance wel lezen? Dat kan.

Alles hierover kan je lezen in het boek “Is dat echt zo” van Merel Moistra. 

Pas op! Het is een confronterend boek. Te confronterend voor de meeste mensen. Dat is de bedoeling ook. Dit boek is geen allemansvriend. Het boek is bedoeld om een harde kern van mensen op te bouwen die wel tegen een stootje kunnen, maar die ook sensitief genoeg zijn om het te begrijpen.